هادی بهادری، نماینده ارومیه با ارسال نامه‌ای به وزیر آموزش و پرورش، وم تسریع در اجرای اصل 15 قانون اساسی و آموزش زبان مادری در مدارس را خواستار شد.

در متن این نامه آمده است:

پیرو تذکر شفاهی اینجانب در خصوص آموزش زبان مادری در مدارس به استناد اصل ۱۵ قانون اساسی به وزارت آموزش و پرورش، نامه ای به شماره ۸۲۰/ ۲۸۹۶۳ / ۲۱۰ مورخ ۹۸ / ۲ / ۲۸ توسط معاون پارلمانی وزارت که شامل نظر شورای عالی آموزش و پرورش وزارتخانه متبوع شما بود واصل گردید.

به استحضار میرساند طبق قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی در صلاحیت شورای عالی آموزش و پرورش نیست و اعضای محترم شورا باید تعجیلا به اجرای قانون اساسی که خون بهای شهیدان و محصول تلاشهای امثال شهید مظلوم بهشتی است زمینه سازی نمایند، چرا که متکلمین زبانهای مختلف در کشور ۴۰ سال است انتظار تدریس زبان مادری خود را دارند، در حالیکه اینک شورای عالی آموزش و پرورش تدوین متون استاندارد توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی را بهانه ای برای به تاخیر انداختن اجرای این قانون قرار داده است.

جنابعالی در رای اعتماد خود را ضامن اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی معرفی نمودید در حالیکه با گذشت پانزده روز از مهر ماه هنوز این قانون اجرا نشده و لازم است در این امر تسریع گردد.

یکی از برتری های تاریخ آذربایجان این است که در تاریخ بشریت شاید کمتر نام جغرافیایی وجود دارد که قدمتش بیشتر از آذربایجان باشد و همین امر بر اعتبار این کلمه مقدس می افزاید. بیشتر از دو هزار سال است که نام این سرزمین مقدس آذربایجان است و در طی تاریخ دولتهای مستقل، نیمه مستقل زیادی در این سرزمین پیدا شده و یا دولتهای در این سرزمین تاسیس شده و امپراطوری هایی بوجود اورده اند که امپراطوری صفوی و افشاریه از این جمله اند. در دوره قاجاریه اهمیت آذربایجان به شکلی بوده که همواره ولیعهد دولت قاجاریه در دارالسلطنه تبریز فرمانروایی می کرده و برای خود دولت محلی و درباریانی داشت. با وفات پادشاه در تهران، دولت محلی تبریز به تهران منتقل می شد و بدین ترتیب تجربیات آذربایجانیان در امر کشورداری را به کل ایران عرضه می کردند. کمتر شهری در اقصی نقاط ایران وجود دارد که حاکمی تُرک و آذربایجانی نداشته باشد. در دوره قاجاریه ایران به چهار ایالت تقسیم می شد که ایالت آذربایجان مهمترین این ایالتها بود. چهار شهر و منطقه اورمیه، خوی، سلماس و سولدوز که به ولایت اربعه معروف بودند نیز معمولا حکمرانی از شاهزادگان و خانزادگان افشار داشت. اهمیت غرب اذربایجان در دوره قاجاریه به نحوی بود که اکثر دول خارجی نظیر آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، عثمانی و آلمان در این شهر کنسولگری داشتند. در دوره ناصرالدینشاه ساختار دولت گسترده تر شده و در تقسیمات اداری ایران مملکت آذربایجان بوجود آمد. ضرب سکه های مختلف در آذربایجان و اشاره به اخبار مملت آذربایجان در نشریات تهران و تبریز گواه این موضوع می باشد.در دوره مشروطیت، آذربایجان یکی از مهمترین ایالتهای چهارگانه آذربایجان، کرمان و بلوچستان، فارس و بنادر و خراسان بود.

در سالهای بعد براساس وقایع ناگوار غرب آذربایجان در جنگ جهانی اول و ناامنی های بوجود آمده توسط اکراد سیمیتقو وجود و فعالیتهای دول خارجی برای جذب هوطنان مسیحی وم نگاه ویژه و تاسیس یک واحد اداری مستقل احساس گردید. بطوریکه در سال ۱۳۰۹ شمسی ایجاد ایالت غربی آذربایجان بر سر زبانها افتاد. تا اینکه دو سال بعد با تصویب رسمی هیئت دولت ایالت غربی آذربایجان با مرکزیت اورمیه (رضائیه ان زمان) و ولایات ماکو، خوی، سلماس ( آن زمان شاهپور)، ساوجبلاغ( مهاباد)  و میاندوآب بنیان نهاده شد.

۱۳۱۴ نام ساوجبلاغ تُرکی به مهاباد، عربلر به پلدشت، تیکان تپه به تکاب، جغاتی چای به زرینه رود، طاطائو به سیمینه رود، قره عینی به سیه چشمه، صائین قلعه به شاهین دژ تغییر کرد. براساس قانون ۳ بهمن ۱۳۱۶ نام استانها به اعداد یک الی ده تغییر یافته و آذربایجان غربی استان چهارم شد. در آن زمان مرکز استان رضائیه بوده و شهرستانهای خوی، مهاباد، مراغه و بیجار شهرستانهای این ایالت بودند. این قانون تا سال ۱۳۳۹ ادامه داشت.در تاریخ ۱۳۲۰/۹/۱۵ شهرستان ماکو تاسیس شد.۱۳۲۰/۱۱/۱۹ بخشهای تکاب و شاهین دژ از شهرستان مهاباد جدا و به شهرستان مراغه پیوستند.۱۳۲۲/۵/۵ بخشهای سیه چشمه و پلدشت از خوی جدا و به شهرستان ماکو پیوستند.در سال ۱۳۲۳ شهرستان مراغه با بخشهای تکاب، شاهین دژ از استان ۴ جدا و به استان ۳ به مرکزیت تبریز ملحق شدند. دو حوزه سقز و بانه تابع فرمانداری سنندج شدند. در سی و یک فروردین ۱۳۲۵ شهرستان بیجار از استان چهارم جدا و به استان پنجم ملحق شد. از آذر ۱۳۲۴ الی ۱۳۳۴ ایالت آذربایجان احیا گردیده حتی از سال ۱۳۲۴ الی ۱۳۲۵ دولتی به رهبری پیشه وری بر آذربایجان حکم راند. این دولت فاقد وزارت خارجه بوده و خود را دولت محلی قلمداد می کرد. در سال ۱۳۳۷ با مصوبه دولت شهرستان سلماس ( منفک از خوی)، سولدوز( منفک از رضائیه) و میاندواب( منفک از مراغه) تاسیس شدند. سولدوز در سال ۱۳۴۶ به نقده تغییر نام داد. ۱۶ مهر ۱۳۳۷ شهرستان میاندواب تاسیس شد. در سال ۱۳۳۹ آذربایجان غربی یکی از استانهای ۱۴ گانه ایران با ۷ شهرستان بود.۱۳۳۹/۱۰/۸ بخشهای تکاب و شاهین دژ از مراغه جدا و به شهرستان میاندوآب پیوستند. در سال ۱۳۴۱ بخشهای خانا( پیرانشهر امروزین) و سردشت تبدیل به شهرستان شدند. در سال ۱۳۵۷ استان آذربایجان غربی با ۹ شهرستان اورمیه، پیرانشهر، خوی، سردشت، سلماس( نام قدیم : شاهپور)، ماکو، مهاباد، میاندوآب و نقده اداره می شد.۱۳۶۹/۹/۷ تاسیس شهرستانهای تکاب و شاهین دژ.۱۳۷۵/۹/۱۸ جداشدن اشنویه از نقده و تاسیس شهرستان اشنویه. ۱۳۷۵/۱۲/۵ تاسیس شهرستان چالدران. در سال ۱۳۸۳ استان آذربایجان غربی دارای ۱۴ شهرستان اورمیه،اشنویه، بوکان، پیرانشهر، تکاب، چالدران، خوی، سردشت، سلماس،شاهین دژ، ماکو، مهاباد، میاندوآب، نقده بود.۱۳۸۶/۷/۲۹  شهرستان های پلدشت و شوط تاسیس شد. ۱۳۹۷ استان آذربایجان غربی دارای ۱۷ شهرستان می باشد.

دکتر توحید ملک زاده دیلمقانی

کتاب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» توسط خلیل چچن به زبان تُرکی استانبولی ترجمه و به زیور طبع آراسته شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خلیل چچن، مترجم کتاب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به زبان تُرکی استانبولی با حضور در وابستگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در استانبول با کوروش مقتدری، وابسته فرهنگی کشورمان دیدار و نسخه‌ای از این کتاب را به وی اهدا کرد.

این مترجم که از فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در ترکیه است، در سخنانی گفت: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در گذشته به زبان تُرکی استانبولی ترجمه شده بود و لیکن با توجه به برخی از تغییرات و برای قابل فهم بودن قانون اساسی ایران به زبانی ساده‌تر برگردانده شد تا مخاطبان بیشتری بتوانند از آن استفاده کنند.

مقتدری، وابسته فرهنگی کشورمان در استانبول هم در سخنانی، اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کشور ایران نظام مردم سالاری دینی برقرار شد و ترجمه قانون اساسی آن اقدامی در جهت معرفی هرچه بیشتر نظام جمهوری اسلامی ایران به مخاطبان تُرک است.

بنابر اعلام این خبر، این کتاب در شمارگان 1000 و در 106 صفحه از سوی انتشارات لگال ترکیه منتشر شده است.

وزیر امور خارجه ترکیه گفته است که ازبکستان به سازمان همکاری کشورهای تورک موسوم به شورای تورک می پیوندد.

بنا به گفته مولود چاووش اوغلو، ترکمنستان نیز به عنوان عضو ناظر قصد عضویت در شورای تورک را دارد.

شایان ذکر است که هفتمین نشست کشورهای عضو شورای همکاری کشورهای تورک در ۲۲ و ۲۳ مهرماه امسال در باکو برگزار می شود

سازمان همکاری کشورهای تورک(شورای تورک) یک سازمان بین المللی با هدف همکاری های همه جانبه بین کشورهای عضو می باشد.

شورای تورک در یازدهم مهرماه سال ۱۳۸۸ با حضور روسای جمهور کشورهای عضو در شهر نخجوان آذربایجان تاسیس شد.

کشورهای آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان و ترکیه جزء کشورهای تاسیس کننده این سازمان بین المللی می باشند.

حجت الاسلام ناصر خدایاری، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌غربی گفت: چهارمین کنگره ادبی سراسری عقیله العرب» به زبان ترکی با هدف تبیین جایگاه حضرت زینب (س) در زنده نگه‌ داشتن قیام عاشورا، مهر امسال در ارومیه برگزار می‌شود.

شرکت در این کنگره سراسری برای عموم علاقه‌مندان در تمامی گروه‌های سنی آزاد بوده و زبان ارسال آثار باید ترکی آذربایجانی باشد و از هر شاعر حداکثر ۵ اثر پذیرفته خواهد شد.

۱۰ مهر، آخرین مهلت ارائه آثار برای حضور در این جشنواره است، ادامه داد: استفاده از تمامی قالب‌های شعری آزاد بوده و اشعار مربوط به مدافعان حرم از امتیاز ویژه برخوردار است.

تمامی علاقه‌مندان به زندگی حضرت زینب(س) می‌توانند در این کنگره حضور داشته باشند و نفراتی که به‌ عنوان برگزیده انتخاب خواهند شد، جایزه‌های نقدی دریافت می کنند.

به گزارش پایگاه خبری رپورت جمهوری آذربایجان، علی حسن اف، مدیر شعبه اجتماعی و ی ریاست جمهوری آذربایجان و مسئول رسانه ها در این کشور، در دومین نشست وزرا و روسای مسئول در امور رسانه ای و خبررسانی شورای همکاری دولت های ترک زبان» در باکو پیشنهاد کرد؛ شبکه های تلویزیونی دولتی و اجتماعی کشورهای ترک زبان در همه کشورهای عضو  پخش گردد.

علی حسن اف بخاطر اینکه پیشنهاد تشکیل شبکه تلویزیونی مشترک کشورهای ترک زبان به علت نامشخص ماندن منبع تامین مالی و مکان استقرار و زبان این شبکه تلویزیونی به جایی نرسیده است، ابراز تاسف کرد و گفت: یک پیشنهاد هم این است که یکی از شبکه های موجود و به عنوان مثال شبکه تی آر تی آواز» ( متعلق به ترکیه) به شبکه تلویزیونی مشترک کشورهای ترک زبان تبدیل شود.

در این بخش در هفته یک بار به مهمترین اتفاق هفته قبل خطه آذربایجان که بیشترین واکنش‌ها را بین مردم، رسانه‌ها‌ و داشته پرداخته خواهد شد. مطلب این هفته مربوط به بحث احیای دریاچه اورمیه است.

طی هفته‌ها‌ی اخیرو همزمان با تدبیر و لطف آسمانی یعنی بارش برف و باران شاهد بازگشت نگین خطه آذربایجان به روزهای اوج زیبایی و پربرکت خود بودیم. همین امر هم باعث شد بسیاری از احیای دریاچه آذربایجان صحبت نمایند و ردپای تدابیر دولتی را نشان دهند و برخی دیگر همچنان احیای واقعی دریاچه اورمیه را نیازمند برنامه‌ای عملی و علمی‌‌بدانند.

در عالم واقعیت نیز به نظر می‌‌رسد نباید دلخوش به بارندگی‌ها اخیر کرد چرا که پرسش اصلی این است که اگر دوباره شاهد بارش کم باران و برف در سال‌های آتی باشیم با وجود احداث ده‌ها‌ سد در اطراف دریاچه و عدم تغییر وضعیت کشت کشاورزی منطقه و . چگونه ممکن است شاهد اثبات احیای دریاچه اورمیه باشیم؟ آیا فرصت آن نرسیده در حال حاضر که شاهد بهبود وضعیت آبی کشور هستیم با یک برنامه‌ریزی صحیح و اصولی وضعیت کشت محصولات کشاورزی اطراف دریاچه را به سمت محصولات استراتژیک، ارزآور و با مصرف آب بسیار پایین سوق دهیم؟

چرا از تجربه شهرهای منطقه همچون مرند، جلفا و برخی شهرهای اردیبل استفاده نمی‌‌شود و آن همت و اراده لازم را شاهد نیستیم. منطقه یامچی شهرستان مرند که اکنون عنوان پایتخت پسته آذربایجان را به یدک می‌‌کشد می‌‌تواند یک الگوی مناسب هم برای دولتمردان و هم کشاورزان منطقه باشد. اهالی این منطقه با درایت جوانان تحصیلکرده و تجربه بزرگان بیش از یک دهه است که به صورت جدی و اصولی و به خاطر وضعیت کم‌آبی منطقه کشت محصول استراتژیک پسته را در اولویت گذاشته و نتایج مطلوبی را نیز کسب نمودند.

این وضعیت در منطقه بناب مرند نیز دیده می‌‌شود که اهالی این منطقه نیز قریب به دو دهه به صورت جدی به کشت زعفران روی آوردند و ضمن اشتغاایی سبب کاهش مصرف آب در منطقه شدند. به نظر می‌‌رسد احیای دریاچه اورمیه با ارائه نظرات و بحث‌های کارشناسی در تریبون‌ها انتخاباتی و رسانه‌ها صورت نخواهد گرفت و این امر نیازمند اقدام عملی توسط دولتمردان صورت خواهد گرفت.

به نظر می‌‌رسد آنچه که باعث می‌‌شود عدم احیای دریاچه به صورت اولویت اول مورد پیگیری قرار گیرد عدم فهم مناسب آثار زیابنار خشک شدن این دریاچه است. خشک شدن دریاچه صرفا یک امر محیط زیستی نیست، آثار زیانبار آن در عرصه نشاط و امید اجتماعی، صنعت توریستی، اشتغاایی مسائل بهداشتی و. نیز قابل لمس محسوس خواهد بود.

شاید اگر در سال‌های شکوه و اوج دریاچه ارومیه مباحث توریستی به شکل امروز مورد توجه قرار می‌‌گرفت و با استفاده از ظرفیت اطراف منطقه شاهد برنامه‌ها‌ی متعدد برای رونق گردشگری منطقه و به تبع آن اشتغاایی می‌‌بودیم در حال حاضر به راحتی از کنار بحث خشک شدن دریاچه عبور نمی‌‌کردیم. 

امید است در سال پیش رو و سال‌های متعدد به جای اینکه دریاچه اورمیه شاهد تنش‌ها‌ و مجادله‌ها‌ی انتخاباتی شود، بار نشستن برنامه‌ها‌ی علمی ‌‌و عملی را نظاره کند.

منبع: رومه آفتاب یزد

نویسنده: رحمت مهدوی

به گزارش آذرپست، امروز ۲۷ سال از اشغال شهر تاریخی شوشا در قره باغ اشغالی از سوی نیروهای ارمنی می‌گذرد. شوشا یکی از مراکز فرهنگی منحصر به فرد جمهوری آذربایجان می‌باشد، این شهرستان با زیبایی‌های طبیعی خود نمونه ارزشمندی از معماری و هنر شهری قرون وسطی در جمهوری آذربایجان است.

این شهر با داشتن سنت‌ها و ارزش‌های ملی و معنوی تا زمان کسب جایگاه مهم اقتصادی، ی و فرهنگی قابل توجه راه زیادی پیموده است. به عنوان مرکز ی خان نشین قره باغ در دوران مختلف نقش به سزایی در تاریخ منطقه قفقاز و جمهوری آذربایجان داشته است.

در تاریخ ۱۹۷۷، به ابتکار حیدر علی اف بخش تاریخی شهر به عنوان میراث تاریخی و معماری آذربایجان اعلام شد و پس از آن فعالیت گسترده‌ای برای حفظ آثار تاریخی و همچنین ثبت موزه به نام شخصیت‌های برجسته شوشا از جمله ملا پناه واقف و خورشید بانو ناتوان آغاز گردید.

در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۱ با اعلام استقلال از سوی جمهوری آذربایجان در نتیجه آغاز جنگ قره باغ این منطقه با ت تهاجمی و پاکسازی قومی ارمنستان روبرو شد. با وجود بحران‌های عمیق ی، اقتصادی و اجتماعی، کشور به دنبال خروج از وضعیت پیش آمده در قره باغ بود و برای رهایی از این وضعیت نه ارتش ملی بلکه به نیروهای داوطلب امید بسته بود.

با این حال علی رغم فداکاری نیروهای داوطلب، ارتش مجهز ارمنستان با حمایت روسیه در ۸ می ۱۹۹۲ شوشا را اشغال کردند.در جریان درگیری در شوشا ۱۹۵ نفر کشته، ۱۶۵ نفر زخمی و ۵۸ نفر نیز اسیر شده‌اند. نیروهای ارمنی در زمان حضور خود در شهر شوشا بسیاری از موزه‌های تاریخی و مراکز دینی از جمله مساجد را تاراج کرده‌اند.

در جریان اشغال شوشا صدها شهروند عادی کشته شده‌اند. نزدیک ۶۰ نفر غیر نظامی گروگان گرفته شده و مفقود گشته‌اند؛ در میان کشته شدگان و گروگان‌ها ن و کودکان نیز بوده‌اند.

از وضعیت بسیاری از آنان تاکنون خبری در دست نیست، در نتیجه اشغال شوشا ۲۲ هزار نفر از محل زندگی خود آواره شده‌اند.

گفتنی است همزمان با سالگرد اشغال شهر شوشا، سرژ سارکسیان رئیس جمهور ارمنستان به این منطقه تحت اشغال سفر کرده و بر مواضع اشغال‌گرایانه کشورش در قبال اراضی آذربایجان و جهان اسلام تاکید کرد.

به گزارش آذرپست، اولئو جدانوف» کارشناس نظامی اوکراین در مصاحبه با نشریه Obozrevatel» اظهار داشت: اوکراین بایستی برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی خود از دست روسیه از طریق نظامی آماده شود. اگر دولت تدابیر درستی اتخاذ کند حداقل می‌تواند گروه‌های مسلح  دنباس را به سلاح‌های مدرن نظامی تجهیز کرده و آماده نبرد جنگی کند.

جدانوف خاطرنشان کرد: درواقع ارتش اوکراین برای بازپس‌گیری اراضی اشغالی بایستی بلافاصله پس از توافق مینسک وارد عمل می‌شد، چراکه آتش‌بس به نفع اوکراین نیست. با این شرایط لازم است که ارتش بدون فوت وقت وارد وضعیت جنگی شود و آماده عملیات نظامی برای بیرون راندن نظامیان روسیه از خاک اوکراین باشند.

این کارشناس نظامی با مقایسه وضعیت اوکراین و جمهوری آذربایجان اعلام کرد: همان‌گونه که بخشی از اراضی اوکراین توسط روسیه اشغال شده است، یک‌پنجم از اراضی جمهوری آذربایجان نیز توسط ارمنستان اشغال شده است. مسئله آزادی قره‌باغ کوهستانی به مسئله اول آذربایجان تبدیل شده است و آن‌ها خود را برای عملیات نظامی آماده می‌کنند، چرا که از مذاکرات نتیجه نگرفته‌اند. جمهوری آذربایجان از نظر نظامی چنان خود را تجهیز و آماده کرده است که قادر است با یک حمله نظامی ارمنستان را نابود می‌کند و این حمله توازن قدرت در منطقه را به طور چشمگیری تغییر می‌دهد و قدرت چانه‌زنی‌های آن‌ها را در مجامع بین‌المللی افزایش می‌دهد.

چوخ آز زامانلار یادیمیزا دوشر کی، دئدیگیمیز هر سوز و هر بیر کلمه اوشاقلاریمیزین بئیینینده ایز بوراخیر. بو اونلارین اینسان اولاراق رفتارلاریندا دا تاثیر قویور. بونا گوره هر گون اوشاقلارینیز اوچون ائشیدمه لری واجیب اولان سؤزلر حاقیندا بیر یازی حاضیرلادیق. اونا گؤره ده گون عرضینده اوشاقلارینیز اوچون تقدیم ائده‌جگیمیز سککیز واجیب جومله‌نی دئمگی اونوتمایین:

۱. سن چوخ گوجلوسن، هئچ واخت روحدان دوشمه.

۲. گونون نئجه کئچدی؟

۳. هر زامان سنین یانیندایام.

۴. سنینله غورور دویورام. 

۵. هر شئی یولوندامی؟ 

۶. یاردیم ائتدیگین اوچون تشککور ائدیرم.

۷. بو گون نه ایش گؤرمک ایسته‌ییرسن؟